Instytut
Instytut Neofilologii w obecnym kształcie funkcjonuje od 2003 roku, kiedy to mocą uchwały Senatu (Zarządzenie Nr R 14/2003 z dnia 13 05 2003) połączono dwa Instytuty Akademii Pedagogicznej. Jednym z nich był istniejący od roku 1991 Instytut Neofilologii, prowadzący studia magisterskie w zakresie romanistyki oraz studia zawodowe z języka francuskiego i języka angielskiego (w skład instytutu wchodziły dwa kolegia: Nauczycielskie Kolegium Języka Francuskiego i Nauczycielskie Kolegium Języka Angielskiego). Drugim był istniejący od 1971 Instytut Filologii Rosyjskiej, w którym prowadzone były studia magisterskie w trzech specjalnościach: filologia rosyjska, filologia rosyjska z językiem niemieckim i filologia rosyjska z językiem rusińsko-łemkowskim.
Działającym od 1991 Instytutem Neofilologii kierował prof. dr hab. Stanisław Karolak, jeden z twórców tej jednostki, opiekun naukowy i mistrz zarówno językoznawców-romanistów, jak i językoznawców-rusycystów. Duży wpływ na rozwój badań językoznawczych w obu połączonych instytutach wywarł też prof. dr hab. Leszek Bednarczuk, kierujący w Instytucie Neofilologii Katedrą Językoznawstwa.
Dyrektorem Instytutu Filologii Rosyjskiej był od czasu jego powstania do roku 2003 dr hab. prof. UP Janusz Henzel, literaturoznawca i językoznawca, zajmujący się od wielu lat problemami glottodydaktyki, promotor i recenzent prac poświęconych zarówno nauczaniu języka rosyjskiego, jak i języka angielskiego, w szkołach i uczelniach polskich.
Pieczę nad badaniami literackimi w Instytucie Neofilologii – na wszystkich specjalnościach oprócz rosyjskiej – sprawuje od lat prof. dr hab. Regina Lubas-Bartoszyńska. W Instytucie Filologii Rosyjskiej badaniami literaturoznawczymi kierowało kilku pracowników samodzielnych, między innymi prof. dr hab. Wasilij Szczukin, a następnie dr hab. prof. UP Barbara Stawarz. Ważną rolę w kształceniu nowej kadry rusycystycznej w UP, a także w innych uczelniach, odegrał prof. dr hab. Józef Smaga, nie tylko literaturoznawca, ale i badacz dwudziestowiecznej historii Rosji.
Połączenie tych dwóch Instytutów, już wcześniej współpracujących ze sobą na niwie naukowej, pozwoliło na przeprowadzenie także następujących zmian organizacyjnych:
* likwidację nauczycielskich kolegiów językowych, istniejących w latach 1990 – 2003 jako odrębne jednostki;
* utworzenie na bazie Nauczycielskiego Kolegium Języka Angielskiego specjalności: język angielski, a następnie, po zwiększeniu kadry o grupę doktorów, a zwłaszcza po poszerzeniu jej o trzech samodzielnych pracowników, utworzenie w roku 2003 specjalności: filologia angielska; utworzenie wspólnych katedr (np. Katedry Przekładoznawstwa, kierowanej przez prof. dr hab. Tadeusza Szczerbowskiego, w ramach której prowadzą badania pracownicy wszystkich specjalności, i która sprawuje też pieczę nad nową specjalizacją przekładoznawczą; Katedry Historii i Kultury Euroamerykańskiej, kierowaną przez dr hab. prof. UP Mariusza Misztala, skupiającej pracowników trzech specjalności; w najbliższej przyszłości planowane jest też połączenie dwóch katedr językoznawczych);
* likwidację podwójnej specjalności: filologia rosyjska z językiem niemieckim i utworzenie w roku 2002 odrębnej specjalności: język niemiecki, na co pozwolił już skład kadry, przygotowanej we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim, oraz dzięki zatrudnieniu nowych osób, przede wszystkim prof. dra hab. Romana Lewickiego z Uniwersytetu Wrocławskiego (w UP na drugim etacie) oraz dzięki opiece naukowej, jakiej podjęli się nad germanistami pracownicy innych specjalności: prof. dr hab. Regina Lubas-Bartoszyńska (literaturoznawca) i prof. dr hab. Piotr Ruszkiewicz (językoznawca);
* utworzenie w roku 2005 nowej specjalności: język hiszpański, znajdującej się obecnie w fazie organizacji;
* stworzenie wspólnego dla wszystkich specjalności systemu organizacji specjalności dodatkowej, którą, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa, powinni zdobywać od roku akademickiego 2004/2005 wszyscy studenci – przyszli nauczyciele.
* utworzenie w roku 2006 nowej specjalności: język włoski.
W roku akademickim 2006/2007 Instytut Neofilologii otworzył studia na kierunku filologii o specjalności „Język włoski” (języki specjalistyczne). Są to studia stacjonarne nienauczycielskie pierwszego stopnia, których celem jest przygotowywanie przyszłych tłumaczy z języka włoskiego specjalistycznego. Program studiów przewiduje dużą ilość praktycznego nauczania języka włoskiego oraz języka włoskiego specjalistycznego, gramatyki, tłumaczeń, kultury Włoch. Do uzyskania dyplomu konieczne jest odbycie praktyki zawodowej w biurze podróży lub biurze tłumaczeń.